Zielone dachy są oczywiście ekologiczne, ale mają też praktyczne zastosowanie – świetnie wyglądają, a do tego pochłaniają ciepło. Aby zaaranżować dach, należy najpierw wybrać gatunek mchu, który na nim zasadzimy. Jak to zrobić? Które gatunki mchów najlepiej nadają się do aranżacji zielonego dachu?
Jakie właściwości posiadają mchy do dachów?
Mchy są niezwykle wszechstronne i odporne – świetnie sprawdzają się na zielonych dachach, które wymagają jednak dużej odporności na warunki pogodowe. Nie trzeba też ich pielęgnować. Jakie są właściwości mchów do zielonych dachów?
Odporność na suszę
Mchy wyróżniają się wyjątkową odpornością na suszę, co czyni je idealnym wyborem na dachy narażone na intensywne nasłonecznienie i zmienne warunki atmosferyczne. Dzięki zdolności do magazynowania wody w swojej strukturze są w stanie przetrwać długie okresy bez opadów. Kiedy pojawia się deszcz, szybko regenerują się i wracają do pełnej funkcjonalności.
Co więcej, mchy wspierają retencję wody opadowej, a więc ułatwiają gospodarowanie deszczówką. Możesz ją później łatwo odzyskać, jeśli zbudujesz kompleksowy system odzyskiwania wody deszczowej, co wcale nie jest takie drogie. A oszczędzanie zużytej wody przynosi również wymierne zyski finansowe!
Minimalne wymagania glebowe
Mchy nie potrzebują żyznej gleby, aby rosnąć, a dachy wymagają przecież ograniczonej warstwy podłoża. Z łatwością przylegają do membran dachowych, betonu oraz drewna, dzięki czemu łatwo się je sadzi i nie trzeba spędzać czasu na pielęgnowaniu. Ich niewielkie wymagania sprawiają, że mchy można stosować zarówno na dachach płaskich, jak i spadzistych. Można więc powiedzieć, że zielony dach z mchu to uniwersalne rozwiązanie, które sprawdzi się w przypadku każdego domu jednorodzinnego!
Naturalna izolacja
Mchy działają jak naturalna warstwa izolacyjna. Redukują przenikanie ciepła i hałasu. Zielone dachy z mchu są energooszczędne – latem ograniczają nagrzewanie się budynku, a zimą pomagają utrzymać ciepło wewnątrz. Oczywiście nie należy się spodziewać cudów, dom wciąż trzeba ocieplić, ale różnice między zwykłym a zielonym dachem są znaczące, szczególnie w przypadku większych budynków.
Najlepsze gatunki mchów na zielone dachy
Zastosowanie mchów na dachach wymaga wyboru odpowiednich gatunków, które sprostają specyficznym warunkom środowiskowym. Oto najczęściej stosowane i polecane gatunki mchów na zielone dachy!
Mech płonnik (Polytrichum)
Mech płonnik jest jednym z najbardziej uniwersalnych gatunków na zielone dachy. Jego długie, smukłe łodygi tworzą zwarte i gęste pokrycie, które dobrze sprawdza się w miejscach o umiarkowanym nasłonecznieniu i średniej wilgotności. Płonnik jest odporny na niskie temperatury, świetnie sprawdza się w klimacie umiarkowanym z intensywnymi zimami. Jego zdolność do zatrzymywania wilgoci sprzyja mikroklimatowi dachu, a przy okazji wspiera rozwój innych roślin.
Mech poduszkowy (Leucobryum glaucum)
Mech poduszkowy charakteryzuje się oryginalnym kształtem przypominającym miękkie poduszki. Jego srebrzysto-zielony kolor nadaje dachom wyjątkowy, elegancki wygląd. Jest to gatunek o wysokiej tolerancji na suszę. Doskonale radzi sobie w warunkach częściowego zacienienia, co czyni go uniwersalnym wyborem na dachy o różnej ekspozycji na światło. Mech poduszkowy jest stosunkowo łatwy w uprawie i nie wymaga intensywnej pielęgnacji.
Mech cienisty (Hypnum)
Mech cienisty jest gatunkiem preferującym miejsca o ograniczonym dostępie do światła. Jego delikatne, przypominające welur pędy tworzą gładką i jednolitą powierzchnię. Hypnum cechuje się wyjątkową odpornością na wilgoć i zmienne warunki atmosferyczne, jest często stosowany w dużych miastach. Najczęściej stosuje się go w połączeniu z innymi gatunkami.
Mech torfowiec (Sphagnum)
Mech torfowiec jest mniej popularny w projektach dachowych, ale jego właściwości hydrofilowe czynią go interesującym wyborem. Torfowiec magazynuje ogromne ilości wody. Można wręcz powiedzieć, że działa jak naturalny system nawadniania. Jest to szczególnie przydatne na dachach o ograniczonym dostępie do wody deszczowej. Sprawdza się najlepiej w klimacie wilgotnym, nie stosuje się go w Polsce.
Mech płaski (Thuidium)
Mech płaski to gatunek o charakterystycznym, płaskim wzorze przypominającym koronkę. Jest wyjątkowo odporny na intensywne nasłonecznienie i zmienne warunki pogodowe. Dzięki swojej estetyce jest często wykorzystywany w projektach dekoracyjnych dachów. Jego struktura pozwala również na skuteczne zatrzymywanie wilgoci, co sprzyja retencji wody opadowej.
Jak wybrać odpowiedni mech do dachu?
Zanim wybierzesz gatunek mchu na swój dach, musisz przeanalizować warunki środowiskowe oraz konstrukcję budynku. Zaplanuj też wszystko od strony estetycznej, w końcu zielony dach powinien prezentować się świetnie. Oto, na co warto zwrócić uwagę!
Analiza nasłonecznienia i wilgotności
Zanim podejmiesz decyzję o wyborze konkretnego gatunku mchu, oceń poziom nasłonecznienia i wilgotności na dachu. Mchy takie jak płonnik (Polytrichum) świetnie sprawdzają się na dachach dobrze oświetlonych, gdzie dostęp do światła słonecznego jest niemal nieograniczony. Z kolei mech cienisty (Hypnum) preferuje miejsca o ograniczonym nasłonecznieniu, np. dachy częściowo zacienione przez sąsiednie budynki lub drzewa.
Wilgotność odgrywa równie ważną rolę. Dachy z systemem retencji wody, które lepiej zatrzymują wilgoć, są bardziej odpowiednie dla gatunków takich jak torfowiec (Sphagnum), który wymaga stałego dostępu do wody. W przypadku dachów o słabszych właściwościach retencyjnych lepszym wyborem będą mchy bardziej odporne na suszę, jak poduszkowy (Leucobryum glaucum).
Podbudowa dachowa
Konstrukcja dachu musi być odpowiednio przygotowana, aby sprostać specyficznym wymaganiom mchów. Podstawowym elementem jest system drenażowy, który zapobiegnie zastojowi wody. Nadmiar wilgoci ma negatywny wpływ na zdrowie mchów. Powoduje, że gniją lub że rozwija się na nich pleśń. System drenażowy powinien być zintegrowany z membraną dachową, która ochroni konstrukcję przed przesiąkaniem.
Warstwa podłoża musi być lekka, przepuszczalna i dostosowana do potrzeb mchów. W praktyce stosuje się cienką warstwę substratu dachowego, który umożliwia mchom ukorzenienie, a jednocześnie zapewnia odpowiednią cyrkulację wody i powietrza. Jeśli twój dach jest spadzisty, dodatkowo zastosuj systemy zapobiegające zsuwaniu się podłoża i mchów, aby utrzymać roślinność na swoim miejscu.
Warunki klimatyczne
Warunki klimatyczne w danej lokalizacji również powinny wpłynąć na wybór gatunku mchu. W regionach o surowych zimach wybierz mchy odporne na niskie temperatury, np. płonnik. Dotyczy to szczególnie Polski, która pomimo zmian klimatycznych wciąż potrafi zaskoczyć morderczymi przymrozkami.
Doświadczony budowlaniec z 20-letnim stażem w zawodzie. Najpierw zajmował się budownictwem przemysłowym, a potem praktycznymi remontami. Prywatnie miłośnik hokeju oraz genealogii.