Pustostany to nieruchomości, które nie są przez nikogo zamieszkiwane ani wykorzystywane na co dzień. Czasami jest to kwestia ich stanu technicznego, czasami wynik problemów i sporów prawnych o własność lokalu, a czasami decyzja właściciela. W niektórych krajach funkcjonuje podatek od pustostanów. Od razu uspokajam – jak na razie nie ma go w Polsce. Ale jak wygląda to rozwiązanie prawne? Czym jest podatek od pustostanów? Jak działa? Jakie ma wady i zalety?
Co to jest podatek od pustostanów?
Podatek od pustostanów to specjalny rodzaj opłaty nakładanej na właścicieli nieruchomości, które pozostają niezamieszkane lub niewykorzystane przez określony czas. Jego głównym celem jest zmobilizowanie właścicieli do aktywnego użytkowania swoich lokali, na przykład poprzez wynajem lub sprzedaż, zamiast ich długotrwałego pozostawiania pustymi.
Mechanizm ten ma również działać jako narzędzie ograniczające spekulacje na rynku nieruchomości. Niektóre osoby lub firmy kupują mieszkania czy budynki wyłącznie w celach inwestycyjnych. Nie zamierzają ich użytkować ani wynajmować. Podatek od pustostanów zniechęca do takich praktyk, a więc wspiera lepsze wykorzystanie istniejących zasobów mieszkaniowych.
Czy podatek od pustostanów zostanie wprowadzony w Polsce?
W Polsce podatek od pustostanów nie wszedł w życie i jak na razie nie ma planów, aby go wprowadzić. Jego temat pojawia się jednak w debacie publicznej, a niektórzy politycy rozważają takie rozwiązanie, aby przeciwdziałać brakom mieszkań na wynajem i ograniczyć spekulacje. Wciąż jednak brak szczegółowych regulacji, nie mówiąc już o projekcie jakiejkolwiek ustawy, więc pozostajemy tutaj w sferze czystych spekulacji.
W jakich krajach obowiązuje podatek od pustostanów?
Podatek od pustostanów został wprowadzony w wielu krajach, które mierzą się z problemem niewykorzystanych nieruchomości, szczególnie w obszarach o dużym zapotrzebowaniu na mieszkania. Przepisy i stawki różnią się w zależności od kraju, ale wspólnym celem jest przeciwdziałanie marnowaniu zasobów mieszkaniowych oraz stabilizacja rynku nieruchomości.
Francja
We Francji podatek od pustostanów (taxe sur les logements vacants) dotyczy właścicieli mieszkań, które pozostają niewykorzystane przez co najmniej 12 miesięcy. Wysokość opłaty wynosi od 12,5% do 25% wartości czynszu, jaki można było uzyskać za wynajem nieruchomości. Podatek ten obowiązuje w Paryżu oraz niektórych innych miastach z wysokim popytem na mieszkania, gdzie problem pustostanów jest szczególnie dotkliwy. Dochody z tego podatku przeznacza się na budowę mieszkań socjalnych oraz projekty mające na celu zwiększenie dostępności lokali mieszkalnych.
Kanada – podatek wprowadzony w Vancouver
Vancouver było jednym z pierwszych miast w Kanadzie, które zdecydowało się na wprowadzenie podatku od pustostanów. Opłata ta, zwana Empty Homes Tax, wynosi 3% rocznej wartości nieruchomości i jest nakładana na właścicieli, którzy pozostawiają swoje mieszkania puste przez ponad pół roku. Podatek został wprowadzony w 2017 roku, a uzyskane środki są przeznaczane na rozwój programów mieszkaniowych.
Australia – podatek w stanie Wiktoria
W stanie Wiktoria w Australii obowiązuje podobny mechanizm, znany jako Vacant Residential Property Tax. Stawka podatku wynosi 1% wartości nieruchomości i dotyczy właścicieli, których lokale pozostają niewykorzystane przez ponad sześć miesięcy w roku. Podatek wprowadzono ze względu na deficyt mieszkań w Melbourne i okolicach tego miasta.
Niemcy
W Niemczech podatek od pustostanów nie funkcjonuje na poziomie krajowym, ale wiele miast wprowadziło własne regulacje. Na przykład w Berlinie i Hamburgu władze miejskie nakładają opłaty na właścicieli, którzy nie wynajmują swoich mieszkań przez dłuższy czas. Kwoty są ustalane indywidualnie i mogą być znaczne, a ich głównym celem jest zniechęcenie właścicieli lokali do pozostawiania ich pustymi.
Jaki skutki dla rynku nieruchomości ma podatek od pustostanów?
Podatek od pustostanów jest jednym ze sposobów na regulację rynku nieruchomości. Jakie są jego długoterminowe skutki?
Większa dostępność mieszkań na wynajem
Jednym z głównych efektów wprowadzenia podatku jest zwiększenie liczby mieszkań dostępnych na wynajem. Właściciele siłą rzeczy chcą uniknąć dodatkowych kosztów, a więc wprowadzają swoje nieruchomości do aktywnego użytkowania lub sprzedają je komuś, kto to zrobi.
Dzięki większej podaży mieszkań można zaobserwować stabilizację cen wynajmu. W Vancouver oraz Paryż wprowadzenie podatku przyczyniło się do spadku liczby pustostanów, a w efekcie zwiększyła się dostępność lokali dla osób poszukujących mieszkań.
Utrudnienia dla spekulantów
Podatek od pustostanów znacząco ogranicza możliwości spekulacji na rynku nieruchomości. Właściciele, którzy kupują mieszkania wyłącznie w celach inwestycyjnych, muszą liczyć się z dodatkowymi kosztami, jeśli pozostawiają lokale niewykorzystane. Mechanizm podatkowy wspiera również walkę z gentryfikacją, ponieważ zmusza inwestorów do szybkiego podejmowania decyzji o wynajmie lub sprzedaży nieruchomości.
Wzrost kosztów dla właścicieli nieruchomości
Z drugiej strony podatek od pustostanów stanowi dodatkowe obciążenie finansowe dla właścicieli, którzy nie zawsze mają możliwość szybkiego zagospodarowania swoich nieruchomości. Właściciele mieszkań w mniej atrakcyjnych lokalizacjach często mają trudności ze znalezieniem najemców, co zmusza ich do płacenia podatku. Ten problem szczególnie dotyka osób, które dostały mieszkanie w spadku. Jeśli go nie wynajmą, to muszą go szybko sprzedać, aby uniknąć płacenia dodatkowego podatku.
Wpływ na politykę mieszkaniową
Podatek od pustostanów ma również istotny wpływ na politykę mieszkaniową. Dochody z tego podatku zazwyczaj przeznacza się na finansowanie projektów mieszkaniowych, w tym na budowę tanich mieszkań socjalnych. A im większa podaż mieszkań, tym niższe są ich ceny na wolnym rynku. Podatek od pustostanów wspiera zatem rozwój zrównoważonej polityki mieszkaniowej.
Doświadczony budowlaniec z 20-letnim stażem w zawodzie. Najpierw zajmował się budownictwem przemysłowym, a potem praktycznymi remontami. Prywatnie miłośnik hokeju oraz genealogii.