Dylatacje w podłogach przemysłowych zapewniają trwałość i funkcjonalność posadzki. Jako specjalista z bogatym doświadczeniem w budowlance, miałem okazję pracować przy wielu projektach, w których trzeba było wykonać różnego rodzaju dylatacje i wiem, że wcale nie jest to aż takie trudne – choć trzeba wiedzieć, co się robi. Oto poradnik, w którym tłumaczę, jak wykonać dylatację w podłogach przemysłowych!
Czym jest dylatacja i dlaczego jest niezbędna?
Dylatacja to nieodzowny element konstrukcji posadzki, który pozwala uniknąć niekontrolowanych pęknięć i zapewnia długowieczność podłogi. Odpowiednie rozmieszczenie dylatacji powoduje rozłożenie naprężeń, co zapobiega powstawaniu w przyszłości kosztownych uszkodzeń.
No dobrze, ale czym tak naprawdę jest ta dylatacja? Dylatacja to celowe szczeliny wykonane w podłodze, które pozwalają na naturalne odkształcenia materiału wynikające ze zmian temperatury, wilgotności oraz obciążeń. Odpowiednio rozmieszczone dylatacje pozwalają na rozszerzanie się i kurczenie materiału bez ryzyka uszkodzeń.
Nieprawidłowo zaplanowane dylatacje sprawiają, że powstają pęknięcia, które osłabiają całą konstrukcję posadzki. Dlatego już na etapie planowania trzeba dokładnie określić miejsce wykonania dylatacji oraz dokonać wyboru właściwych materiałów uszczelniających.
Skutki niewłaściwego wykonania dylatacji
Nieprawidłowo zaprojektowana lub wykonana dylatacja powoduje niekontrolowane pęknięcia posadzki. Nie muszę chyba dodawać, że zmniejsza to jej trwałość. Zresztą problem ten trzeba jak najszybciej naprawić, bowiem pęknięcia powodują uszkodzenia maszyn, zagrożenia dla bezpieczeństwa pracowników oraz zwiększone koszty napraw.
Zbyt duże odstępy między dylatacjami sprawiają, że posadzka nie jest w stanie prawidłowo kompensować naprężeń, przez co jej powierzchnia się deformuje. Z kolei niewłaściwe wypełnienie szczelin skutkuje przenikaniem wilgoci i substancji chemicznych. Osłabia to strukturę posadzki i przyspiesza jej degradację.
Rodzaje dylatacji w podłogach przemysłowych
Dylatacje stosowane w podłogach przemysłowych różnią się pod względem funkcji i sposobu wykonania. Co do zasady wyróżniamy ich cztery rodzaje.
Dylatacje konstrukcyjne
Dylatacje konstrukcyjne oddzielają poszczególne sekcje budynku i pozwalają im na niezależną pracę. Stosuje się je w miejscach styku poszczególnych części obiektu, na przykład między segmentami hal produkcyjnych, magazynów oraz parkingów wielopoziomowych. Zastosowanie ich pozwala uniknąć przenoszenia naprężeń na posadzkę, minimalizuje również ryzyko pęknięć.
Dylatacje konstrukcyjne są szczególnie ważne w budynkach wielkopowierzchniowych, ponieważ to właśnie w nich posadzka jest narażona na duże zmiany temperatur oraz obciążenia dynamiczne. Ich wykonanie wymaga użycia specjalnych profili dylatacyjnych oraz elastycznych mas uszczelniających, które skutecznie chronią szczeliny przed wilgocią i zanieczyszczeniami. Koszt wykonania dylatacji konstrukcyjnych zależy od rodzaju użytych materiałów, ale zazwyczaj wynosi od 100 do 250 zł za metr bieżący.
Dylatacje skurczowe
Podczas wiązania betonu zachodzą naturalne skurcze, które prowadzą do znaczących pęknięć. Dylatacje skurczowe mają na celu kontrolowanie miejsc, w których dochodzi do pękania, aby za ich pomocą funkcjonalnie zarządzać naprężeniami w posadzce. Wykonuje się je poprzez nacięcie powierzchni betonu na określoną głębokość, aby zapewnić przewidywalne wcześniej pękanie w wyznaczonych miejscach.
Dylatacje skurczowe stosuje się głównie w dużych powierzchniach betonowych. Z reguły są to hale magazynowe, place manewrowe, obiekty sportowe. Pozwalają uniknąć przypadkowych, niekontrolowanych pęknięć, które zmniejszają trwałość posadzki. Koszt wykonania dylatacji skurczowych zależy od liczby nacięć i grubości betonu, ale średnia cena wynosi około 20–50 zł za metr bieżący.
Dylatacje przeciwskurczowe
Dylatacje przeciwskurczowe są stosowane w celu minimalizacji wewnętrznych naprężeń w betonie, które powodują mikropęknięcia. W przeciwieństwie do dylatacji skurczowych, które pozwalają na kontrolowane pękanie, dylatacje przeciwskurczowe mają za zadanie redukcję sił działających wewnątrz posadzki, a więc, w efekcie, całkowicie uniknąć powstawania pęknięć.
Ten typ dylatacji sprawdza się szczególnie w obiektach, w których posadzka jest narażona na intensywne użytkowanie. Są to przede wszystkim centra logistyczne, zakłady przemysłowe oraz magazyny. Aby uzyskać optymalny efekt, dylatacje przeciwskurczowe wykonuje się równocześnie z betonowaniem posadzki, do której należy dodać specjalne dodatki do mieszanki betonowej. Koszt ich zastosowania wynosi od 50 do 150 zł za metr kwadratowy.
Dylatacje obwodowe
Dylatacje obwodowe umożliwiają swobodną pracę posadzki w miejscach styku z innymi elementami konstrukcyjnymi – ścianami, fundamentami, słupami. Pozwalają one uniknąć naprężeń wynikających z rozszerzalności termicznej materiałów oraz ich osiadania. Wykonuje się je poprzez pozostawienie szczelin wzdłuż krawędzi posadzki, które następnie wypełnia się elastycznymi masami uszczelniającymi.
Ten typ dylatacji jest niezbędny we wszystkich rodzajach posadzek przemysłowych, a jego brak prowadzi do rys i uszkodzeń na styku z innymi elementami budynku. Koszt wykonania dylatacji obwodowych zależy od jakości użytych materiałów i waha się od 30 do 100 zł za metr bieżący.
Jak prawidłowo wykonać dylatację? Krok po kroku
Kiedyś napiszę osobny, dłuższy poradnik na temat wykonywania dylatacji, a teraz opiszę skrótowo, jak krok po kroku wykonać dylatację. Są to ogólne porady, dużo zależy od rodzaju wykorzystanej dylatacji – pamiętaj o tym, zanim zabierzesz się do pracy.
Krok 1. Zaplanuj rozmieszczenie dylatacji
Zanim rozpoczniesz pracę, wykonaj szczegółowy plan rozmieszczenia dylatacji. Weź pod uwagę powierzchnię posadzki, przewidywane obciążenia oraz skurcze betonu. Pamiętaj, że zbyt duże odstępy między dylatacjami wywołują pęknięcia w niej, dlatego zanim się do tego zabierzesz, skonsultuj projekt z doświadczonym inżynierem budowlanym.
Krok 2. Przygotuj podłoże
Podłoże powinno być odpowiednio zagęszczone, aby uniknąć późniejszego osiadania i pęknięć. Usuń luźne elementy, wyrównaj powierzchnię i upewnij się, że jest ona sucha oraz wolna od zanieczyszczeń. W przypadku dużych powierzchni zazwyczaj stosuje się warstwy izolacyjne, aby zwiększyć odporność na naprężenia.
Krok 3. Wykonaj nacięcia dylatacyjne
Nacięcia dylatacyjne wykonuje się w ciągu pierwszych 12-24 godzin po wylaniu. Zbyt wczesne nacięcia powodują nierównomierny skurcz, natomiast zbyt późne zwiększają ryzyko pęknięć. Nacięcia wykonuje się na głębokość wynoszącą około 1/3 grubości posadzki, bo tylko w ten sposób zapewniają one skuteczne przełamanie naprężeń.
Krok 4. Wypełnij szczeliny dylatacyjne
Po utwardzeniu betonu szczeliny należy dokładnie oczyścić i wypełnić elastycznym materiałem uszczelniającym. Najlepiej w tej roli sprawdza się masa poliuretanowa lub masa silikonowa. Wypełnienie musi być trwałe i elastyczne, ma ono na celu skompensowanie ruchów podłogi oraz ochronę przed wnikaniem do niej wody i chemikaliów.
Krok 5. Regularnie kontroluj stan dylatacji
Dylatacje wymagają okresowej kontroli i konserwacji. Sprawdzaj stan uszczelnień oraz ewentualne uszkodzenia mechaniczne. Jeśli zauważysz zużycie materiału uszczelniającego, wymień go na nowy, aby zapobiec dalszym uszkodzeniom posadzki. Niestety zdarza się to dość często, osobiście doradzam przeprowadzanie kontroli stanu podłogi przynajmniej raz w roku, a nawet nieco częściej.
Doświadczony budowlaniec z 20-letnim stażem w zawodzie. Najpierw zajmował się budownictwem przemysłowym, a potem praktycznymi remontami. Prywatnie miłośnik hokeju oraz genealogii.